Lợi Ích Sức Khỏe Của Cây Cỏ Ngọt (Stevia)

Stevia hay còn gọi là Stevia rebaudiana, là một loài thực vật thuộc họ chrysanthemum, một phân nhóm của họ Asteraceae. Cây có nguồn gốc ban đầu ở Paraguay và Brazil nhưng hiện nay cũng được trồng ở Nhật Bản và Trung Quốc.

Vì nó không có calo nhưng ngọt hơn 200 lần so với đường ăn, nên nó là một lựa chọn phổ biến cho nhiều người muốn giảm cân và giảm lượng đường. Nó được sử dụng như một chất ngọt không dinh dưỡng và chất bổ sung thảo dược. Chất ngọt không dinh dưỡng là chất làm ngọt chứa ít hoặc không chứa calo. Stevia được sử dụng như một chất thay thế lành mạnh cho đường bổ sung trong nhiều bữa ăn và đồ uống. Với hai hợp chất tạo ngọt chính được gọi là Stevioside và Rebaudioside A. Chất tạo ngọt này cũng có liên quan đến một số lợi ích sức khỏe, bao gồm giảm lượng đường trong máu và mức cholesterol.

Tuy nhiên, các sản phẩm stevia thương mại khác nhau về chất lượng. Trên thực tế, nhiều loại trên thị trường được tinh chế cao và kết hợp với các chất tạo ngọt khác – chẳng hạn như erythritol, dextrose và maltodextrin – có thể làm thay đổi các tác dụng tiềm ẩn đối với sức khỏe.

Là một chất thay thế cho đường sucrose, hoặc đường ăn, sử dụng stevia làm chất tạo ngọt có khả năng mang lại những lợi ích sức khỏe đáng kể.

Stevia được coi là “không có calo” trên FoodData Central (FDC). Stevia không hoàn toàn không chứa calo, nhưng nó ít calo hơn đáng kể so với sucrose và đủ thấp để được phân loại như vậy.

Các thành phần tạo vị ngọt trong chất ngọt stevia xảy ra tự nhiên. Đặc điểm này có thể có lợi cho những người thích thực phẩm và đồ uống có nguồn gốc tự nhiên. Lượng calo thấp đủ điều kiện để Stevia trở thành một sự thay thế lành mạnh để kiểm soát bệnh tiểu đường hoặc giảm cân.

Dưới đây là một số lợi ích sức khỏe của cây cỏ ngọt.

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng chất làm ngọt stevia không đóng góp calo hoặc carbohydrate vào chế độ ăn uống. Họ cũng đã chứng minh không ảnh hưởng đến đường huyết hoặc đáp ứng insulin. Điều này cho phép những người mắc bệnh tiểu đường ăn nhiều loại thực phẩm hơn và tuân thủ một kế hoạch bữa ăn lành mạnh.

Một đánh giá khác về năm thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng đã so sánh tác dụng của cỏ ngọt trên kết quả trao đổi chất với tác dụng của giả dược. Nghiên cứu kết luận rằng cây cỏ ngọt cho thấy ít hoặc không ảnh hưởng đến lượng đường huyết, insulin, huyết áp và trọng lượng cơ thể.

Trong một trong những nghiên cứu này, các đối tượng mắc bệnh tiểu đường loại 2 đã báo cáo rằng cây cỏ ngọt làm giảm đáng kể phản ứng glucose và glucagon trong máu sau bữa ăn. Glucagon là một loại hormone điều chỉnh lượng glucose trong máu, và cơ chế tiết ra glucagon thường bị lỗi ở những người mắc bệnh tiểu đường.

Glucagon giảm khi đường huyết tăng cao. Điều này điều chỉnh mức độ glucose.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thừa cân và béo phì, chẳng hạn như lười vận động và tăng cường ăn nhiều thức ăn giàu năng lượng, có nhiều chất béo và đường bổ sung.

Việc tiêu thụ thêm đường đã được chứng minh là đóng góp trung bình 16% tổng lượng calo trong chế độ ăn uống của người Mỹ. Điều này có liên quan đến việc tăng cân và giảm kiểm soát lượng đường trong máu.

Stevia không chứa đường và rất ít calo, nếu có. Nó có thể là một phần của chế độ ăn uống cân bằng để giúp giảm năng lượng nạp vào mà không ảnh hưởng đến khẩu vị.

Stevia chứa nhiều sterol và các hợp chất chống oxy hóa, bao gồm kaempferol.

Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng kaempferol có thể làm giảm 23% nguy cơ ung thư tuyến tụy.

Một số glycoside trong chiết xuất cây cỏ ngọt được tìm thấy có tác dụng làm giãn mạch máu. Chúng cũng có thể làm tăng bài tiết natri và lượng nước tiểu.

Một nghiên cứu năm 2003 cho thấy cây cỏ ngọt có khả năng giúp giảm huyết áp. Nghiên cứu cho thấy rằng cây cỏ ngọt có thể có tác dụng đối với tim. Các hoạt động của tim giúp bình thường hóa huyết áp và điều hòa nhịp tim.

Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng cỏ ngọt dường như không ảnh hưởng đến huyết áp. Nghiên cứu sâu hơn là cần thiết để xác nhận lợi ích này của cỏ ngọt.

Thực phẩm và đồ uống có chứa stevia có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc giảm lượng calo từ chất ngọt không mong muốn trong chế độ ăn của trẻ em.

Hiện nay trên thị trường có hàng ngàn sản phẩm có chứa cỏ ngọt có nguồn gốc tự nhiên, từ nước xốt salad đến các loại thanh ăn nhẹ. Sự sẵn có này cho phép trẻ tiêu thụ thức ăn và đồ uống ngọt mà không cần thêm calo trong khi chuyển sang chế độ ăn ít đường hơn.

Quá nhiều đường và calo có liên quan đến bệnh béo phì và bệnh tim mạch. Vậy lợi ích sức khỏe của cây cỏ ngọt trong trường hợp này là giúp giảm đi lượng đường tiêu thụ của trẻ mỗi ngày.

Vào năm 2010, Ủy ban An toàn Thực phẩm Châu Âu (EFSA) đã xem xét các tài liệu hiện có để xác định xem có nguyên nhân nào gây lo ngại về khả năng xảy ra phản ứng dị ứng với cây cỏ ngọt không.

Những người đánh giá kết luận rằng “steviol glycoside không phản ứng và không chuyển hóa thành các hợp chất phản ứng, do đó, không chắc rằng steviol glycoside đang được đánh giá sẽ tự gây ra phản ứng dị ứng khi tiêu thụ trong thực phẩm.”

Ngay cả các dạng chiết xuất stevia tinh khiết cao cũng không có khả năng gây ra phản ứng dị ứng. Không có trường hợp phản ứng dị ứng với cỏ ngọt được ghi nhận kể từ năm 2008.

Bằng chứng hạn chế tồn tại về sự an toàn của stevia trong thai kỳ.

Tuy nhiên, các nghiên cứu trên động vật cho thấy chất làm ngọt này – ở dạng glycoside steviol như Reb A – không tác động tiêu cực đến khả năng sinh sản hoặc kết quả mang thai khi sử dụng vừa phải.

Ngoài ra, các cơ quan quản lý khác nhau coi glycoside steviol an toàn cho người lớn, kể cả trong thời kỳ mang thai.

Tuy nhiên, nghiên cứu về lợi ích sức khỏe của cây cỏ ngọt stevia nguyên lá và chiết xuất thô còn hạn chế.

Do đó, trong thời kỳ mang thai, tốt nhất bạn nên sử dụng các sản phẩm được FDA chấp thuận có chứa glycoside steviol thay vì các sản phẩm nguyên lá hoặc thô.

Vào năm 2012, Nutrition and Cancer đã nêu bật một nghiên cứu đột phá trong phòng thí nghiệm, lần đầu tiên cho thấy chiết xuất stevia có thể giúp tiêu diệt các tế bào ung thư vú. Người ta quan sát thấy rằng stevioside tăng cường quá trình apoptosis của ung thư (tế bào chết) và làm giảm một số con đường căng thẳng trong cơ thể góp phần vào sự phát triển của ung thư.

Một nghiên cứu trong ống nghiệm khác ở Trung Quốc cũng cho thấy rằng steviol, một thành phần được tìm thấy tự nhiên trong lá cây, có tác dụng ngăn chặn sự phát triển và lây lan của các tế bào ung thư đường tiêu hóa, cho thấy rằng nó có thể có đặc tính chống ung thư mạnh mẽ.

Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng chiết xuất lá stevia có thể cải thiện mức cholesterol để giúp trái tim của bạn khỏe mạnh và mạnh mẽ.

Ví dụ, một mô hình động vật năm 2018 đã phát hiện ra rằng việc sử dụng chiết xuất lá stevia cho chuột trong tám tuần đã giúp giảm mức cholesterol toàn phần, chất béo trung tính và cholesterol LDL xấu trong khi cũng tăng cường mức cholesterol HDL tốt.

Tương tự, một nghiên cứu năm 2009 cho thấy chiết xuất stevia có “tác động tích cực và đáng khích lệ” trên cấu hình cholesterol tổng thể và cải thiện hiệu quả cholesterol HDL, giảm chất béo trung tính và giảm mức cholesterol LDL.

Stevia đã được tìm thấy để giảm sự hình thành vi khuẩn trong miệng, khiến nó trở thành một chất phụ gia phổ biến cho kem đánh răng và nước súc miệng. Nó cũng ngăn ngừa sâu răng và viêm nướu, điều mà sucrose chắc chắn không làm được!

Stevia rất hữu ích trong việc chống lại các bệnh về da như chàm và viêm da. Bôi thuốc tại chỗ ức chế sự lây lan của vi khuẩn và hoạt động như một steroid trong những trường hợp này, làm cho nó trở thành một lựa chọn phổ biến cho nhiều người không thể giảm bớt các tình trạng này.

Stevia có chứa một số chất kháng khuẩn, kháng nấm và chống viêm có thể đối phó với tình trạng phát ban khó chịu trên mặt hoặc gàu khó chịu trên tóc. Nếu bạn đã thử một số lời khuyên đảm bảo được quảng cáo trực tuyến mà không có tác dụng lâu dài trong việc chống mụn trứng cá hoặc gàu, hãy thử Stevia.

Axit retinoic ngăn ngừa sự phân hủy collagen và elastin, do đó điều chỉnh sự hình thành nếp nhăn. Ngoài ra, Stevia làm giảm tiết bã nhờn, tăng tuổi thọ của tế bào da. Mặc dù không có loại thuốc nào đảm bảo để trẻ mãi không già, hãy thử trộn kem dưỡng da mặt của bạn với một ít chiết xuất Stevia. Nếu bạn không thấy kết quả ngay lập tức, hãy hỏi gương của bạn. Công thức kỳ diệu chắc hẳn mỗi bạn đều biết.

Các chất kháng khuẩn và chống viêm ngăn chặn sự xâm nhập của vi khuẩn trong khoang miệng, góp phần hình thành viêm nướu và mảng bám răng miệng. Thêm một vài giọt Stevia vào bàn chải đánh răng hoặc thử nước súc miệng hoặc nước sạch pha với Stevia.

Các glycoside thực vật có tác dụng làm dịu niêm mạc dạ dày bị kích thích, trở thành thành phần tích cực để điều trị các vấn đề về tiêu hóa và chứng ợ nóng. Trong khi một tách trà Stevia ấm giúp điều trị các vấn đề sức khỏe liên quan đến vấn đề tiêu hóa, thì trà Stevia lạnh sẽ giúp bạn giảm chứng ợ nóng.

Stevioside làm tăng quá trình apoptosis (chết tế bào, hoặc phân hủy tế bào DNA thành các hạt nhỏ) và làm giảm một số con đường căng thẳng trong cơ thể có thể gây ra sự phát triển của tế bào ung thư. Đây là nghiên cứu đầu tiên chứng minh tác dụng tích cực của stevioside trong việc ngăn ngừa ung thư vú.

Xem Thêm

---

https://www.medicalnewstoday.com/articles/287251#Possible-health-benefits

https://www.healthline.com/nutrition/is-stevia-safe#safety-and-dosage

https://www.healthline.com/health/food-nutrition/stevia-side-effects

https://gymbeam.com/blog/stevia-100-percent-natural-sweetener-with-many-health-benefits/